Kliplokasie - 'n vergete gemeenskap

OUDTSHOORN NUUS - Die Kliplokasie is 'n gemeenskap sowat 20km buite Oudtshoorn in Volmoed se rigting.

Daar woon ongeveer 200 mense in 47 unieke kliphuise waarvan daar drie staan waaraan inwoners nog bou.

Die huise is almal uit leiklip gebou wat met die hand uit die berg gekap is en met die kruiwa na die erf gestoot is. Teen skemer lyk dit of die koppies rondom die Kliplokasie 'n rooi laer trek om dié woongebied.

"Dit was 'n familie-ding," vertel Hendrik Jullies (52). Hy woon in die Kliplokasie sedert hy gebore is en volgens hom het sy oupa-hulle die Kliplokasie begin.

"Hy was Andries Jullies en is in 1903 gebore. As ek reg onthou was daar 12 huise in een blok wat hulle hier kom bou het. Almal broers en susters en neefs met hulle families."

Hendrik vertel dat sy voorouers met vee geboer het en inruil vir weiding het hulle op die boere se plase gewerk.
Volgens hom het die woongebied uitgebrei soos die families gegroei het en later het ander mense wat ook op die plase gewerk het ook daar kom woon.
Hendrik woon in sy ma se pa (Gawie LeKay) se huis wat al vir amper 75 jaar steeds staan soos dit destyds gebou is.

Fortuin May (66) woon al 17 jaar in die Kliplokasie. Volgens hom was dit egter nie so maklik om die leiklip te kap en die huis te bou nie en moes hy iemand betaal om sy huis te bou.

Die Volkskerk wat ook uit leiklip deur die gemeenskap gebou is het verlede jaar sy 80ste verjaardag gevier.

"Destyds het die wet gesê dat die ou wat trek sy huis ook moet afbreek. Dan kom koop jy 'n erf vir 'n paar sjielings, maar jy het nie 'n kaart en transport gekry nie - maar so woon ons nou nog hier," vertel hy.

Fortuin haal 'n ou stuk klip van sy huismuur af - 'n baie ou grafsteen wat ook uit leiklip gemaak is, maar die naam op dit is feitlik onherkenbaar geërodeer.

"Stories wil dit hê dat die boesmans hier gebly het voor die Jullies-familie, maar ek weet nie. Dit kan dalk nog een van die boesmans se grafte wees. Hier was ook blykbaar eers riethuisies voor hulle met die leiklip begin bou, want sien, die groot probleem hier is mos die boumateriaal - ons moet werk met wat ons het - en dit was daai tyd ook so," vertel hy.

Die Kliplokasie het met die jare ietwat gemoderniseer en Lotto het 'n paar jaar gelede kragbokse by die huise kom insit. Lopende water is ook aangelê na die huise toe, maar inwoners probeer hard om die Kliplokasie se atmosfeer te bou en elke nuwe inwoner word gehelp om sy leiklip te gaan kap en sy huis te bou en binne uit te pleister.