Swerwerleeu se lot rooskleurig

BEAUFORT-WES NUUS - Eerder as 'n doodskoot, kan Sylvester die swerwerleeu nou uitsien na 'n luilekker lewe met twee spekvet wyfies in 'n ander nasionale park.

SANParke het vroeër die week aangekondig dat die drie jaar oue mannetjie, wat se voete maar jeuk om die pad te vat om sy eie domein te kleim, vir sy eie onthalwe en dié van veeboere rondom die Karoo Nasionale Park, na die Addo Olifant Nasionale Park in die Oos-Kaap verskuif gaan word.

Aanvanklik gaan hy in 'n boma binne 'n bestaande omheinde gebied van 200 ha saam met twee jong wyfies aangehou word voordat hulle al drie in 'n gebied van sowat 60 000 ha vrygelaat sal word.

Die hoop is dat Sylvester die wyfies sal aanvaar en met hom as dominante leeu 'n nuwe trop sal vorm. Die enigste ander leeutrop in Addo bestaan uit ou leeumannetjies wat, indien nodig, in 'n afgesonderde gebied geplaas kan word, wat Sylvester die koning van Addo kan maak.

Wat sê leeukenner Butch Smuts van Nelspruit, wat jare lank navorsing op leeus in nasionale parke gedoen het?

In 'n vorige berig het hy verduidelik dat jong leeus van nature hul eie loopgebied wil vind ten einde 'n eie trop te vorm.

"Dit is maklik om leeus te bestuur: doen net die logiese ding," sê hy. Al doen SANParke hul bes om die oorspronklike omstandighede wat voorheen in 'n gebied bestaan het te herstel, is dit hoogstens moontlik om daardie omstandighede te mimiek.

"In 'n relatiewe klein gebied soos die Karoo Nasionale Park van sowat 95 000 ha - vergeleke die Nasionale Krugerwildtuin (2 miljoen ha) en die Kgalagadi Oorgrenspark (3 miljoen ha) raak 'n leeubevolking gou te groot vir die gebied.

'n Leeuwyfie is net drie maande dragtig en boonop is leeus baie aanpasbaar – gee hulle genoeg kos en hulle floreer. Mens moet net waak daarteen dat hulle te veel raak en daarom moet 'n leeubevolking en -getalle bestuur word."

Wanneer daar te veel leeus is, of 'n jong mannetjie soos Sylvester onder druk geplaas word deur die dominante mannetjies, is die logiese ding om hom te verwyder, hetsy deur hom van kant te maak, of om hom te verskuif na 'n ander gebied waar hy nie deur ouer of dominante leeu afgeknou gaan word nie.

Volgens Smuts is daar meer navorsing gedoen oor leeugedrag, -bestuur en -bewaring as feitlik enige ander dier. "Al klink dit of die navorsing vreeslik ingewikkeld is, word die bevindings op 'n praktiese manier toegepas."

Volgens hom is dit relatief maklik om 'n leeubevolking te beheer deur middel van chemiese middels, met ander woorde voorbehoedmiddels. "Dit is maklik om 'n leeu met kos na 'n sentrale punt te lok en te verdoof. Mens kan dit selfs twee of drie keer met dieselfde leeus doen, want solank hulle honger is en daar is kos, kom hulle weer terug."

Waar leeus herhaaldelik in aanraking kom met mense bestaan die gevaar dat hulle mense gewoond sal raak en hul instinktiewe vrees vir die mens verloor – meer tot nadeel van die mens as die leeu. "Dit is hoekom leeus – en ander

diere – soms tydens navorsing in bomas wat met seile toegespan is gehou word om hulle wild vir mense te hou."

Hy sê leeus leer ook gou om hul voorkeurdier te vang. As Sylvester 'n voorliefde vir skaapvleis ontwikkel het, gaan hy dit dalk weer soek – hulle ruik hul gunsteling prooi op 'n afstand. "Navorsing op leeus se gunsteling prooi het aangedui dat hulle in die wildtuin, rooibokke verkies, eerder as die buffels of waterbokke wat in die eksperiment gebruik is."

Klik hier vir vorige artikels: